Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətində (ARDNŞ) mövcud olan problemlər sadalamaqla bitən deyil. Çünki işçilərin əsassız yerə ixtisara salınması, maliyyə pozuntuları, xaricdən avadanlıqların alınması zamanı yol verilən neqativ hallar və digər bir sıra özbaşınalıqlar gün keçdikcə bir qədər də artır. Bu və digər önəmli məqamlarla bağlı əldə etdiyi bilgiləri redaksiyamızla paylaşan məlumatlı şəxs iddia edir ki, qeyd olunan nöqsanlar ARDNŞ-in vitse-prezidenti Xaliq Məmmədovun işinin öhdəsindən layiqincə gələ bilməməsi səbəbindən baş verir.
Mətləbə keçməzdən öncə sizləri onun barəsində bir qədər bilgiləndirmək istərdik. Beləliklə, 1958-ci ildə Astara rayonunda anadan olan Xaliq Rəfi oğlu Məmmədov 1984-cü ildə M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunu (indiki Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası-red.) mühəndis-elektrik ixtisası üzrə bitirib. O, əmək fəaliyyətinə 1976-cı ildə Yeni Bakı Neftayırma Zavodunda başlayıb. Energetik, enerji təchizatı sexinin rəis müavini,1985-1991-ci illər ərzində Yeni Bakı Neftayırma Zavodunun Həmkarlar İttifaqı Komitəsinin sədri, 1991-1992 illərdə Bakı şəhəri Nizami rayonu Xalq Deputatlar Sovetinin İcraiyyə Komitəsinin sədr müavini, Bakı şəhəri Nizami Rayonu İcra Hakimiyyəti başçısının 1-ci müavini, Yeni Bakı Neftayırma Zavodu nəzdində "Azinteroyl" Müştərək Müəssisəsinin texniki direktoru, 1992-1994-cü illər ərzində Azərbaycan Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyasının təşkilat şöbəsinin baş mütəxəssisi, 1994-2005-ci illərdə "Azərneftyanacaq" İstehsalat Birliyində (daha sonra "Azərneftyanacaq" Neft Emalı Zavodu, Heydər Əliyev adına Bakı Neft Emalı Zavodu adlandırılıb-red.) kadrlar şöbəsinin rəisi, baş direktorun müavini, direktorun rejim və kadrlar üzrə müavini vəzifələrində çalışıb. 1986-1991-ci illər ərzində Azərbaycan Həmkarlar İttifaqı Komitəsinin Rəyasət heyyətinin üzvü, 1990-1992-ci illər ərzində Ümumittifaq Həmkarlar ittifaqı Konfederasiyasının (ÜHİK) üzvü, ÜHİK-in Əməyin Mühafizəsi və Ekologiya Komissiyasının Əməyin mühafizəsi üzrə alt komissiyasının sədri seçilib. Xaliq Məmmədov həmçinin, Azərbaycan Beynəlxalq Təhsil Mərkəzinin (ABTM), Bakı Fransız Litseyinin (BFL) və SOCAR medianın idarə heyətinin sədri, SOCAR plyus jurnalının baş redaktorudur. 2005-2007-ci illərdə ARDNŞ-nin İşlər İdarəsinin rəisi olub. 2007-ci ildən Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin kadr, rejim və informasiya texnologiyaları üzrə vitse-prezidentidir.
Ucuz qiymətə alınıb sənədlərdə dəyərindən baha göstərilən avadanlıqların qısa vaxtda zayı çıxdı
Gördüyünüz kimi, Xaliq Məmmədovun tərcümeyi-halı kifayət qədər zəngindir. Lakin əfsuski bu, onun işinə bir o qədər də təsir göstərməyib. Yəni o, heç də göründüyü kimi peşəkar kadr hesab oluna bilməz. Çünki bu gün ARDNŞ-də cərəyan edən bir çox xoşagəlməz halların səbəbkarı məhz Xaliq Məmmədovdur. Belə ki, mütəmadi olaraq Dövlət Neft Şirkətində ixtisarların getdiyini vurğulayan məlumatlı şəxsin sözlərinə görə, Xaliq Məmmədov kadr siyasətini düzgün qurmadığından sadə fəhlələr, eləcə də SOCAR-ın digər əməkdaşları bunun qurbanına çevrilirlər: "Artıq hər kəsə bəllidir ki, Dövlət Neft Şirkətində ildə bir neçə dəfə ixtisarlar olur və bu zaman savadlı kadrların yerini tanış-bilişi olanlar tuturlar. İş o yerə çatıb ki, adi fəhlə kimi işə düzəlmək belə, tanışsız mümkün deyil. Təbii bütün bunların başında şirkətin vitse-prezidenti Xaliq Məmmədov dayanır. Məhz onun tapşırığına əsasən, şirkətdə mütəmadi ixtisarlar gedir. Söz yox ki, hər bir dövlət müəssisəsində ixtisarın getməsi normal hal kimi qiymətləndirilməlidir. Lakin Xaliq Məmmədov bu ixtisarları tez-tez etməklə şəxsi maraqlarını reallaşdırmağa çalışır və əksər hallarda buna nail olur. Məsələn, ixtisarlardan sonra savadlı, işini bilən kadrlar vəzifədən uzaqlaşdırılır, onların yerinə isə hansısa məmurun, vəzifə sahibinin dostu, tanışı, qohumu təyinat alır. Bu yaxınlarda Dövlət Neft Şirkətində növbəti ixtisara start verildi. Təbii bu dəfə də Xaliq Məmmədov ənənəvi ampluasından çıxış edərək, arxa-dayağı olmayanları məmur qohumları ilə əvəzlədi. Elə bu və buna bənzər digər səbəblərdəndir ki, bir müddət öncə ARDNŞ-də ciddi audit yoxlaması keçirilib. Həmin yoxlama zamanı bəlli olub ki, şirkətdə çalışanların əksəriyyəti vəzifə sahiblərinin qohumları, yaxınlarıdır. Lakin nədənsə bu məsələdən sonra da Xaliq Məmmədova irad tutan olmayıb. Görəsən niyə? Yəqin onun da güclü, nüfuzlu himayədarı var…"
Əldə etdiyimiz məlumatlarda o da qeyd olunur ki, Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin vitse-prezidenti yerli mütəxəssislər dura-dura nədənsə əcnəbilərə üstünlük verir: "Nəzərinizə çatdırım ki, 1994-cü ildə "Əsrin müqaviləsi" imzalanarkən yerli mütəxəssislərin işlə təminatına dair razılaşma əldə edilmişdi. Razılaşmaya əsasən, xarici mütəxəssislər yerli mütəxəssisləri öyrədəndən sonra işdən uzaqlaşdırılmalı idi. Yəni hazırda xarici mütəxəssislərin daşıdığı vəzifələrdə yerli işçilər çalışmalı idi. Lakin nəzərdə tutulan razılaşmaya əməl edilmədi. Hazırda Azərbaycanda yetərincə gənc və ixtisaslaşmış mütəxəssislərin olmasına baxmayaraq xüsusilə rəhbər vəzifələrdə hələ də əcnəbilər çalışırlar. Bunun isə birbaşa məsuliyyəti Xaliq Məmmədovun üzərinə düşür. Çünki məhz o, düzgün kadr siyasəti qurmadığından bu gün əcnəbi mütəxəssislərin sayı yerli mütəxəssislərə nisbətən xeyli çoxdur. İxtisar olduqda da bu, yalnız yerli mütəxəsssislərə şamil olunur. Bundan başqa, əcnəbilər 50-100 min civarında əməkhaqqı aldıqları halda, azərbaycanlı işçilərə dəfələrlə az maaş verilir. Qeyd edim ki, Dövlət Neft Şirkətinin xətti ilə təcrübə üçün xarici ölkələrə gedənlərin böyük əksəriyyəti vəzifə sahiblərinin yaxınları, qohumlarıdır. Yəni həmin siyahıda sadə fəhlə övladına rast gəlmək çətin məsələdir". Məlumatlı şəxsin bildirdiyinə görə, xaricdən zəruri avadanlıqların alınması zamanı da bir sıra əyintilərə imza atılır: "Məsələn, bu yaxınlarda axtarış-kəşfiyyat və buruq quyularının qazılması üçün istifadə olunan avadanlıqların alınması prosesində ciddi problem yaşanıb. Belə ki, Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin vitse-prezidentinin göstərişinə əsasən həmin avadanlıqlar qonşu Rusiyadan alınıb. Halbuki mütəxəssislər öncədən bəyan etmişdilər ki, bu cür mühüm avadanlığı Rusiyadan almaq məsləhət deyil. Çünki bu ölkənin istehsal etdiyi avadanlıq beynəlxalq standartlara cavab vermir və qısa müddətdə sıradan çıxa bilər. Bəli, məhz bu cür də oldu. Ucuz qiymətə alınıb, sənədlərdə dəyərindən baha göstərilən avadanlıqların qısa vaxtda zayı çıxdı. Məsələni ört-basdır etmək mümkün olmasa da, məcbur qalıb yenidən və bir qədər baha qiymətə ABŞ-dan lazım olan avadanlıqlar alındı. Şübhəsiz bu zaman dövlət büdcəsinə xeyli ziyan dəyib. Ancaq Dövlət Neft Şirkətinin vitse-prezidentinə bu əməlinə görə də irad tutan olmayıb".
Kənan Məmmədov məhz Xaliq Məmmədovun dəstəyi ilə Dövlət Neft Şirkətində məsul vəzifəyə yiyələnib
Bu arada, Xaliq Məmmədovun əlaqələrindən istifadə edərək oğlunu da ARDNŞ-də məsul vəzifəyə gətirdiyini vurğulayan məlumatlı şəxsin sözlərinə görə, vitse-prezidentin oğlu Kənan Məmmədov SOCAR-ın Türkiyə nümayəndəliyinin direktorudur: "28 yaşlı bu gəncin qısa müddət ərzində karyerasında bu qədər sürətlə irəliləməsi şübhə doğurmaya bilməz. Sözsüz, bu məsələdə onun atasının misilsiz əməyi və rolu olub. Yəni Kənan Məmmədov məhz Xaliq Məmmədovun dəstəyi ilə Dövlət Neft Şirkətində məsul vəzifəyə yiyələnib. Beləliklə, hələ heç 30 yaşı olmayan Kənan Məmmədov bu gün "SOCAR-TURCAS" birgə müəssisəsinin Türkiyənin Petkim yarımadasında inşa etdiyi 5 milyard dollarlıq "Star" neft emalı zavodunda Azərbaycanın rəsmi nümayəndəsi və direktorudur. O, eyni zamanda 2002-ci ildə təsis edilmiş Türkiyədəki Azərbaycanlı İş Adamları Birliyinin (TAİAB) rəhbəridir. Maraqlıdır, görəsən Kənan Məmmədov hansı meyarlarına görə "Star" neft emalı zavodunun direktoru vəzifəsinə seçildi? Əminəm ki, bu sualın cavabını tapmaq heç də çətin deyil. Atalar yaxşı deyib: Görünən dağa nə bələdçi. Ortada Xaliq Məmmədov amili və onun təsir gücü var. Belə olan halda onun oğlu Kənan Məmmədovun hansı yolla Dövlət Neft Şirkətində vəzifə sahibi olmasını başa düşmək mümkündür…"
Mövzu ilə bağlı qarşı tərəfin də mövqeyini işıqlandırmağa hazırıq.
